Nederlandse exporteurs zijn veel minder optimistisch dan vorig jaar en hebben hun verwachtingen drastisch naar beneden bijgesteld. Ook het vertrouwen in het economische klimaat heeft een deuk opgelopen en wordt nu met een magere 6 gewaardeerd. Het sentiment is hiermee terug op het niveau van 2012. Dit blijkt uit Trends in Export, het jaarlijkse onderzoek van Atradius en GO4EXPORT-partner evofenedex naar trends, knelpunten en verwachtingen van de Nederlandse export.
In 2021 waren exporteurs nog redelijk positief gestemd: meer dan 6 op de 10 verwachtte een omzetstijging, met een gemiddelde exportgroei van 8 procent. Afgelopen maand zijn deze verwachtingen echter drastisch naar beneden bijgesteld. Zo anticipeert ruim een vijfde nu zelfs op een daling. De 40 procent exporteurs die nog wel een stijging van de export verwacht, denkt dat deze niet hoger zal zijn dan 4 procent. Dit is een trendbreuk, want de verwachte exportgroei is nooit lager geweest dan 6 procent.
Veel sectoren stevig geraakt
Nadat zij in 2021 een relatief goed jaar achter de rug hadden, hebben Nederlandse exporteurs in de eerste maanden van 2022 hun verwachtingen door de oorlog in Oekraïne flink naar beneden bijgesteld. “De oorlog en de hieruit voortvloeiende ontwikkelingen zullen ongetwijfeld een enorme impact hebben. De handel in Oekraïne en Rusland maakt weliswaar geen groot deel uit van de totale Nederlandse export, maar veel sectoren - zoals hightech, olie en gas, de chemie, transportsector en voedingsmiddelenindustrie - zullen hierdoor stevig worden geraakt”, aldus Bart Jan Koopman, directeur van ondernemersvereniging evofenedex. “Naast de geopolitieke spanningen hebben exporteurs al langer te maken met een hoge inflatie, verstoringen in de bevoorradingsketen en zeer hoge energie- en grondstoffenprijzen. Deze optelsom van factoren leidt er onherroepelijk toe dat internationale handelsstromen worden verstoord.”
Meeste omzet afkomstig uit EU
Nederlandse bedrijven zagen hun exportomzet in 2021 nog met 9 procent stijgen. Dat komt overeen met hun verwachtingen voor dat jaar. Nederlandse exporteurs realiseren veruit het grootste deel van hun omzet (66 procent) in de eurozone. Hieruit blijkt dat Europa ook na het vertrek van het Verenigd Koninkrijk (VK) uit de Europese Unie (EU) voor ruim driekwart van de Nederlandse bedrijven nog altijd de meest kansrijke regio is. Duitsland (73 procent) is net als in voorgaande jaren onze belangrijkste handelspartner, gevolgd door Frankrijk (55 procent) en België (54 procent). Door het vertrek van het VK staat Italië (33 procent) nu op de vierde plek van favoriete exportbestemmingen. Ierland was vorig jaar de grootste omzetstijger. Maar liefst 86 procent van de bedrijven die in 2021 naar Ierland exporteerden, heeft een omzetstijging gerealiseerd. De grootste omzetdaler is Japan; 28 procent van de bedrijven heeft hier een omzetdaling moeten incasseren. In het komende jaar voeren Rusland en Saoedi-Arabië (beide 13 procent) samen de lijst aan met landen van verwachte omzetdalers.
VK favoriete bestemming buiten EU
Het VK (44 procent) staat na de brexit met stip op nummer één als belangrijkste exportbestemming buiten de EU. Tegelijkertijd wordt zij het vaakst genoemd als land waar Nederlandse exporterende bedrijven zich in het afgelopen jaar hebben teruggetrokken. Nederlandse exporteurs noemen de Verenigde Arabische Emiraten het vaakst als nieuwe exportmarkt die zij in 2022 willen betreden.
Goede digitale infrastructuur
“Nederlandse exporteurs zijn goed uit de coronacrisis gekomen. We zien dan ook dat de kredietwaardigheid sterk is verbeterd en weer terug is op het niveau van vóór corona. Tegelijkertijd zien we dat bedrijven sinds 2019 elk jaar strikter zijn geworden met hun betalingsvoorwaarden. Ook is er onder Nederlandse exporterende bedrijven een minder grote bereidheid om langere betalingstermijnen toe te staan. Dat is een verstandige keuze, zeker nu de onzekerheden wereldwijd weer toenemen”, zegt Tom Kaars Sijpesteijn, algemeen directeur van kredietverzekeraar Atradius.
“Tijdens de coronacrisis is nogmaals bevestigd hoe belangrijk een goede digitale infrastructuur is om in deze dynamische omgeving goed en veilig zaken te kunnen doen. Zo geven maar liefst zeven op de tien bedrijven aan dat digitalisering zal helpen om meer inzicht in de bevoorradingsketen te krijgen. Bijna de helft denkt dat digitale technologie kan helpen bij disrupties zoals de ‘containercrisis’ waarvan we nu getuige zijn. Het zou goed zijn als overheden bedrijven faciliteren om zulke zaken met behulp van digitalisering sneller in te regelen.”
De uitkomsten van Trends in Export 2022 kun je op deze webpagina raadplegen.
Bron: evofenedex, partner GO4EXPORT
